Chiller Sistemleri Kullanım Alanları
Chiller, İngilizce bir terimdir ve Türkçe karşılığı, “soğutma” olarak çevrilmektedir. Chiller sistemleri, soğutma sistemleri olarak, ısıyı ana kaynağından alarak başka kaynaklara transfer eden enjeksiyon soğutma sistemleri olarak kullanılmaktadır. Chiller soğutma sistemleri, hava soğutmalı ve su soğutmalı sistemler olarak birçok alanda kullanılmaktadır.
Çok katlı binaların ve endüstriyel alandaki imalat tesislerinde en iyi soğutma sistemi olarak kullanılıyor. Merkezi iklimlendirme sistemi olarak kurulmakta ve tek merkezden farklı alanların soğutma ihtiyaçlarını karşılamaktadır. Kullanın alanları çok geniştir ve her sektörde, her bina yapısında rahatlıkla kullanılabilmektedir.
Chiller Klima Kullanım Alanları
Chiller sistemlerinin kullanım alanları araştırıldığında, tüm sektörleri sıralamak mümkün olmaktadır. Hava ya da su soğutmalı sistemler olarak projeler kullanım alanlarına göre özel olarak hazırlanmaktadır.
Chiller soğutma sistemlerinin kullanıldığı yerlerden bazıları şunlardır;
- Fabrikalar
- Alışveriş merkezleri
- Oteller
- Hastaneler
- İlaç sanayi
- Plastik üretim tesisleri
- Boya üretim tesisleri
- Döküm sanayi,
- Gıda sanayi
- Matbaa sanayi
Bu listeye eklenebilecek çok sayıda, bina türü ve endüstriyel sektör bulunmaktadır. Kullanım alanları, soğutma sistemi ihtiyaçlarına göre belirlenmektedir. Kullanım alanlarına yapılacak olan sistem kurulumları için öncelikle keşif ve projelendirme yapılmaktadır. Hazırlanan projeye göre uygun malzeme türleri belirlenir ve sistem kurulumu gerçekleştirilerek, soğutma sisteminin sağladığı konfordan faydalanma sağlanmaya başlanır.
Chiller Soğutma Sistemleri Çeşitleri
Binalarda ihtiyaç olan soğutma sisteminin tek bir merkezden yönetilmesi ve istenilen oranda soğumanın sağlanması için chiller soğutma sistemleri kurulumları yapılır. Kullanıma amacı ve yerine göre tercih edilen sistem türü belirlenir.
Chiller soğutma sistemleri çeşitlerini şu şekilde sıralayabiliriz;
- Su soğutmalı chiller sistemleri
- Hava soğutmalı chiller sistemleri
- 4 borulu chiller sistemleri
- Heat pump chiller sistemleri
- Free cooling chiller sistemleri
Binalarda ihtiyaç duyulan soğutma sistemleri için chiller sistemlerini tercih edenler, istedikleri çeşidi kullanabilmektedir. Endüstriyel sektördeki üretim tesislerinde, üretilen ürün türüne ve gereksinimlerin karşılanmasına göre çeşitleri arasından en iyi verimliliği sağlayacak olan belirlenerek seçim yapılır.
Hava Soğutmalı Chiller Sistemleri
Soğutma sistemleri, özelliklerine göre çeşitlendirilmektedir. Chiller sistemleri, ısı kaynağına göre çeşitlendirilir. Oluşan ısı sistem tarafından havaya atılıyorsa o sisteme hava kaynaklı soğutma sistemi denir. Hava soğutmalı chiller soğutma sistemi, tesisat içerisindeki soğutucu gazı, evaporatör ve kompresör ile oluşan enerjinin soğutmalı bataryalar üzerinden havaya atılmasını sağlar. Soğutma sisteminde bulunan ve kompresörle sıkıştırılan soğutucu gaz, kondansere gönderilir ve soğuma işleminin gerçekleşmesi sağlanır. Bataryalar üzerine gelen ısı enerjisi fanlar yardımı ile transfer edilmeye çalışılır.
Su Soğutmalı Chiller Sistemleri
Isı kaynağı su olan sistemlere de su soğutmalı chiller sistemi denilmektedir. Chiller sistemleri, türlerine göre farklı çalışma şekline sahiptir. Su soğutmalı chiller sistemlerinde, ısınan gaz su ile soğutulmaya çalışılır. Gazın soğuması için ısı değiştiriciler kullanılır ve bu ısı değiştiriciler içerisinde bulunan su gazı soğutarak transfer eder. Su soğutmalı chiller sisteminde, su kaynağına sürekli ihtiyaç olacağı için daha çok su maliyetlerinin düşük olduğu yerlere kurulması tavsiye edilmektedir. İç mekanların soğutulması için kullanılabilmekte ve soğutma sistemine en yakın olan bölgeye kurulmaya çalışılır. Deniz üstü kullanılan araçlarda, iklimlendirme sistemi olarak chiller sistemi kullanılmaktadır.
Hangi Alanlarda İhtiyaç Duyulur?
Chiller soğutma sistemlerine, iklimlendirme alanlarından daha çok endüstriyel sektörlerde ihtiyaç duyulmaktadır. Endüstriyel alanların birçoğunda, verimli çalışmaların yapılabilmesi için sürekli soğutma sistemlerine ihtiyaç duyulur. Bu endüstriyel alanlar arasında, plastik üretim tesisleri ilk sırada gelir. Plastik üretim tesislerinde, enjeksiyon kalıplarının verimli çalışabilmesi için soğutma işlemine ihtiyaç duyulur.
Kozmetik ürünler üretiminde de chiller soğutma sistemleri kullanılmaktadır. Özellikle sabun üretim tesislerinde, şekerleme imalathanelerinde ani soğutuculara ihtiyaç olmaktadır. Chiller sistemleri ile soğutma işlemleri yapılarak, üretimlerin daha kolay ve verimli yapılması sağlanır. Soğutma sistemi sayesinde ürün kalitesi istenilen oranda ayarlanabilmektedir.
İmalathanelerde Kullanımı
Ürün imalatında kullanılan, ürün kalıplarından malzemenin, düzgün ve hızlı çıkartılabilmesi için kalıpların sıcaklığının belirli oran altında tutulması gerekiyor. Chiller soğutma sistemlerinden faydalanılarak, tüm imalat işlemlerinde kaliteli üretimler yapılabilmektedir. Endüstriyel alandaki imalathanelerdeki su kulelerinde, suyun sıcaklığını sabitlemek mümkün olmamaktadır. Chiller sistemleri sayesinde, ihtiyaç duyulan sıcaklıkta su sağlanır ve kullanımı kolaylaştırılır. Ürün imalatı için kalıplar kullanılıyorsa, ürünün istenilen şekilde oluşturulabilmesi, seri üretimin sağlanabilmesi için soğutma işlemenin kesintisiz ve sorunsuz olarak yapılması gerekiyor. Chiller soğutma sistemi, sağlamış olduğu avantajlar ile tüketiciye kaliteli ürün sunulmasına yardımcı olmaktadır.
Hava Soğutmalı Chiller Sistemleri Neden Tercih Edilir?
Chiller soğutma sistemleri, hava ve su soğutmalı olarak iki gruba ayrılmıştır. Sistemin kurulacağı yerdeki enerji kaynağına göre seçim yapılır. Hava soğutmalı chiller sistemleri daha çok su bulma imkanı bulunmayan, su kaynağının ve maliyetinin yüksek olduğu yerlerde tercih edilmektedir. Soğuk iklim bölgelerinde, gece – gündüz ısı farkı yüksek olan yerlerde hava soğutmalı sistemler tercih edilmektedir. Elektrik enerjisinin giderlerinin düşük olduğu ve elektrik üretimi yapılabilen yerlerde, soğutma ihtiyaçları için hava soğutmalı chiller sistemleri kullanılır.
Chiller Sistemi Nasıl Çalışır?
Soğutma sistemlerine ihtiyaç duyulan alanlara kurulumu yapılan sistemin çalışma prensibi çok basittir. Kullanılan sirkülasyon pompası, soğutulmuş olan suyu chiller sisteminden ihtiyaç duyulan alana taşır. Burada soğutulmuş su soğutma işlemini tamamlar ve ısınmaya başladığında tekrar chiller’e taşınır ve tekrardan soğuması sağlanır.
Bu sirkülasyon ile ısı transferi gerçekleştirilmiş olur. Chiller sisteminde, uygulama alanlarına göre farklı soğutma gazı kullanılmaktadır. Soğutma gazı, sistemde, ısınmış sudan ısıyı almakta, evaporatör ile kompresör arasında hızlı bir transfer gerçekleştirilmesini sağlar. Bu transfer işlemi sırasında, soğutma işlemleri tamamlanmış, gereksinime göre soğukluk elde edilmiş olur.
Hava Soğutmalı Chiller Sisteminin Avantajları
Hava soğutmalı sistemlerde batarya ve kondanser bulunmaktadır. Fanları bulunan bu sistemde, gaz halindeki soğutucudan ısı transferi kolaylıkla yapılabilmektedir. Hava soğutmalı Chiller sisteminin sağladığı bazı avantajlar vardır.
Bunlar şöyle sıralanır;
- Elektrik faturalarını düşürür
- En ekonomik çalışma sistemidir
- Aşırı soğuklarda bile rahatlıkla çalışır
- Yüksek enerji verimliliği sağlar
- Yüksek basınç durumlarına karşı kendisini koruyabilir
- Bakımları çok kolaydır
- Akıllı kontrol sistemi sayesinde güvenli kullanım sağlar
Bu özellikleri ile birçok alanda en iyi soğutma sistemi olarak kullanılmaktadır. Hava ve su soğutmalı chiller sistemleri arasındaki fark, kullanıldıkları ortama ve enerji türlerine göre değişiklik göstermektedir. Hava soğutmalı chiller sistemi, ısıyı havaya attığı için binaların bahçelerine ya da çatılarına kurulum yapılmaktadır. Su soğutmalı sistemlerde, ısı havaya atılmadığı için her yerde kullanılabilmektedir.