Sub-Cooling Nedir? Nasıl Hesaplanır?

İklimlendirme cihazları günümüzde hemen hemen her yerde kullanılır. Bu cihazların özellikle yaz aylarında verimli bir soğutma yapması beklenir. Cihazlarda etkili soğutma için ise subcooling değeri büyük önem taşır. Sub-cooling kısacası klima sistemlerindeki aşırı soğutma sistemidir ve cihazın bazı değerlerine bakılarak hesaplanır. Peki, subcooling nedir? Nasıl hesaplanır? Merak edilen detayları sizler için derledik.

Sub-Cooling (Aşırı Soğutma) Nedir?

Doyma sıcaklığının altına düşen bir madde aşırı soğutulmuş yani, sun-cooling hâle gelmiş olur. Sadece sıvılar ve katılar aşırı derecede soğutulabilir. Kaynatılan suyun 100°C’nin altında 99 °C’ye düşmesi, 1°C’lik subcooling (aşırı soğutma) olarak adlandırılır.

Klima sistemlerinde sub-cooling yani, aşırı soğutma işlemi kompresörde herhangi bir enerji tüketimi değişimi olmadan cihazın soğutma kapasitesinde gözlenen artış olarak açıklanabilir. Soğutucu akışkanın kondenser içinde tamamen sıvı hale gelmediği durumlarda, bu akışkan aşırı soğutma için özel olarak tasarlanmış sistemlerden geçirilerek sıvı hale getirilir. Daha sonra bu sıvı sistemdeki genleşme valfine gönderilir. Dış üniteden iç üniteye gelen sıvı hâldeki soğutucu akışkanın, buradaki valflerden çıkarken minimum gaz içermesi sağlanır. Sub-cooling olarak adlandırılan bu durum, iç ünite soğutma kapasitesinin daha verimli performans göstermesine yardımcı olur.

Sub-Cooling (Aşırı Soğutma) Neden Önemlidir

Klima cihazlarının soğutma işlemini verimsiz bir şekilde yapmasının en yaygın nedenlerinden biri sub-cooling değerinin ideal aralıkta olmamasıdır. Bu durum, soğutucunun emebileceği ısı miktarını sınırladığı için klima performansının altında çalışır. Aşırı derecede subcooling yetersizliği soğutucunun buharlaştırıcı borularına ulaşmadan gaz formuna dönmesine neden olabilir. Yetersiz subcooling değerinin en büyük nedeni düşük soğutucu şarj durumudur. Aşırı soğutma değerinin çok fazla artması ise klima sistemine zarar verebilir.

Subcooling kavramının anlamı temel olarak doyma sıcaklığının altına düşen herhangi bir sıcaklık değeridir. Soğutucu akışkan normal şartlarda evaporatör serpantin içine girdiğinde ne kadar düşük sıcaklığa sahipse, o kadar fazla ısıyı absorbe edebilir. Bu nedenle aşırı soğutma, cihazın verimliliğin yararlı yönde hareket etmesini sağlar. Soğutucu akışkan istenmeyen düzeylerde soğukluğa ulaştığında evaporatör serpantininin içinde gaz hâline dönüşemez duruma gelir. Gaza dönüşmeyen akışkan kompresöre akarken tehlikeli derecede yüksek basınç seviyelerine neden olabilir. Sıvılar sıkıştırılamaz özelliğe sahip olduğu için kompresöre hiçbir zaman sıvı soğutucu girmemelidir. Cihazlarda bu tür sorunların yaşanmaması için sub-cooling değerinin ölçülmesi gerekebilir. Bu işlemin alanında uzman kişiler tarafından yapılması çok önemlidir.

Sub-Cooling (Aşırı Soğutma) Nasıl Hesaplanır ?

Sub-cooling hesaplaması HVAC konusunda yetkili bir kişi tarafından yapılmalıdır. Bu ölçüm sırasında dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar bulunur:

• Ölçüm yapmak için öncelikle sistemin rejime girmesine müsaade edilmelidir.
• Yoğuşturucu üzerinde yeterli düzeyde hava debisi sağlandığına emin olunduktan sonra hesaplama işlemine başlanır.
• Ölçüm için öncelikle sıvı hattı sıcaklığının ölçümü yapılır. Sıvı hattı servis valfinden eşdeğer sıcaklığı bulunarak işleme devam edilir. Sistemde bu tür valf bulunmuyorsa eşdeğer sıcaklığı bulmak için basınç-sıcaklık tablosu kullanılabilir.
• Ölçüm sonrası her iki sıcaklık arasındaki fark aşırı soğutma yani sub-cooling değerini ortaya çıkarır.

Yüksek basınç değerine karşılık gelen sıcaklık değerinden, likit hattı sıcaklığı çıkarılması sonucu sub-cooling değeri bulunur. Örneğin; R410A gazının 2,7 Mpa basınca sahip doyma sıcaklığı 46˚C ve valfin girişindeki likidin sıcaklığı 40˚C olsun, bu durumda soğutma değeri, 46˚C - 40˚C işleminin sonucundan 6˚C bulunur. Ortaya çıkan değer farkı iç ünitenin soğutma kapasitesini yükseltir.

Siz de Arkom Teknik farkıyla iklimlendirme ihtiyaçlarınızı ve tamir süreçlerinizi kolayca yönetebilirsiniz. Kaliteli ve güvenilir klima bakım hizmeti almak için hemen bizimle iletişime geçin!